Ngày Môi trường thế giới năm 2023
Ngày Môi trường thế giới 05 tháng 6 năm 2023 được Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) phát động với chủ đề "Giải pháp cho ô nhiễm nhựa" (Solutions to Plastic Pollution), trong đó tập trung thực hiện chiến dịch "Chống ô nhiễm nhựa" (Beat Plastic Pollution).
Theo đánh giá của UNEP, ô nhiễm môi trường từ rác thải nhựa đang trở thành vấn đề bức thiết hàng đầu mà các quốc gia trên thế giới phải đối mặt. Hằng năm, trên thế giới có khoảng 400 triệu tấn nhựa được sản xuất, một nửa trong số đó được thiết kế chỉ sử dụng một lần, ít hơn 10% được tái chế. Ước tính có khoảng 19 - 23 triệu tấn được thải ra hồ, sông và biển hằng năm. Microplastic là các hạt nhựa nhỏ đi vào thức ăn, nguồn nước và không khí. Ước tính mỗi người trên hành tinh có thể phải tiếp nhận hơn 50.000 hạt nhựa mỗi năm. Nhựa dùng một lần bị vứt bỏ hoặc đốt cháy gây hại cho sức khỏe con người, gây ô nhiễm các hệ sinh thái, từ đỉnh núi đến đáy đại dương.
Những năm qua, Việt Nam đã, đang thực thi nhiều cơ chế, chiến lược, chính sách, đề án để giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường, điển hình như Luật Bảo vệ Môi trường năm 2020 đã bổ sung quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa; hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi nilon khó phân hủy; khuyến khích sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường thay thế sản phẩm nhựa truyền thống.
Vì vậy, chủ đề Ngày Môi trường thế giới năm 2023 nhằm truyền tải mạnh mẽ thông điệp cùng xây dựng lối sống bền vững, hài hòa với thiên nhiên; sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học và thích ứng với biến đổi khí hậu; kiểm soát, giải quyết ô nhiễm rác thải nhựa thông qua các chính sách, sáng kiến và tham gia cơ chế hợp tác toàn cầu, khu vực; hướng tới lối sống xanh hơn, sạch hơn; tăng cường tái chế, tái sử dụng; thúc đẩy xây dựng nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững; thực thi hiệu quả chính sách chống rác thải nhựa.
Hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới và Tháng hành động vì môi trường năm 2023, cần thực hiện hiệu quả Đề án "Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống rác thải nhựa giai đoạn 2021 - 2025"; Chỉ thị số 33/CT-TTg về tăng cường quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và giảm thiểu chất thải nhựa; Đề án "Tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa ở Việt Nam"...
Đồng thời xây dựng ban hành quy định, cơ chế, chính sách ưu đãi đối với các doanh nghiệp sản xuất sản phẩm thân thiện với môi trường, doanh nghiệp tái chế; Tăng cường nghiên cứu, chuyển giao công nghệ tiên tiến để tái chế chất thải nhựa trở thành các sản phẩm hữu ích, thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, đẩy mạnh phát triển hạ tầng, dịch vụ thu gom, tái chế chất thải nhựa; thực hiện thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa tại nguồn.
Cần tăng thời lượng, tần suất tuyên truyền về các hoạt động, nhiệm vụ, nội dung, chủ đề về bảo vệ môi trường. Trong đó, tập trung tuyên truyền các mô hình điển hình trong việc thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa tại nguồn; đa dạng các công cụ, phương thức tuyên truyền; vận dụng nền tảng công nghệ và mạng xã hội để truyền thông "Giải pháp cho ô nhiễm nhựa", cho hành động "Chống ô nhiễm nhựa" để tạo sự lan toả, hưởng ứng của các tầng lớp nhân dân.
Khuyến khích thực hiện nhân rộng các mô hình hiệu quả trong việc tổ chức thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa tại nguồn. Cần có các mô hình cụ thể về "Chống ô nhiễm nhựa" hiệu quả; ra quân dọn, xử lý rác tại các điểm đen và ô nhiễm rác thải nhựa ở sông, hồ, bờ biển. Đồng thời, phát hiện, biểu dương, khen thưởng tổ chức, cá nhân và cộng đồng, doanh nghiệp có thành tích, sáng kiến tiêu biểu trong hoạt động bảo vệ môi trường; nhất là giải pháp, sáng kiến giảm rác thải nhựa.
Ngày Đại dương thế giới, Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam
Năm 2023, chủ đề của Ngày Đại dương thế giới được Liên hợp quốc phát động "Hành tinh đại dương: Thủy triều đang thay đổi" (Planet Ocean: Tides are Changing), với ý nghĩa Đại dương bao phủ phần lớn Trái đất, nhưng mới một phần nhỏ các vùng biển được khám phá. Mặc dù, cuộc sống của nhân loại phụ thuộc vào đại dương, nhưng đại dương chỉ đang nhận được một phần nhỏ sự quan tâm của chúng ta. Tuy nhiên, mọi thứ trên Trái đất đang thay đổi, cả trên đất liền và đại dương bao la, sâu thẳm. Nhân loại cần cùng hành động, trân trọng, bảo vệ đại dương cũng như toàn bộ hành tinh xanh của chúng ta.
Thực thi Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo cũng như các chủ trương, chính sách, pháp luật về quản lý, khai thác, sử dụng hiệu quả, bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo, Bộ Tài nguyên và Môi trường phát động chủ đề Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam (01 - 08/6) năm 2023 "Khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo".
Hưởng ứng Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam, Ngày Đại dương thế giới năm 2023, cần tập trung tuyên truyền quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, luật pháp quốc tế về biển, đảo; các quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của Việt Nam trên biển; vị trí, vai trò và tầm quan trọng của biển, đảo và đại dương; của tài nguyên, môi trường biển, đảo trong phát triển bền vững; công tác tuyên truyền biển đảo năm 2023 theo Hướng dẫn số 94-HD-BTGTW Ban Tuyên giáo Trung ương. Trong đó, tiếp tục tuyên truyền và thực hiện hiệu quả "Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045" Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương khóa XII; Nghị quyết số 26/NQ-CP về Kế hoạch tổng thể và kế hoạch 5 năm thực hiện Nghị quyết số 36-NQ/TW; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050...
Cần tăng cường kiểm soát việc thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải, rác thải nhựa ven biển và trên các hải đảo; khuyến khích các nghiên cứu về biển, đảo, hoạt động sản xuất kinh doanh thân thiện với môi trường biển; tổ chức các hoạt động có sự tham gia của cộng đồng; phát động các phong trào cộng đồng, ra quân làm vệ sinh môi trường biển, thu gom xử lý rác thải, không thải rác thải nhựa ra môi trường; đặc biệt tại 28 tỉnh/thành phố có biển trên toàn quốc phải có các hoạt động ra quân làm sạch bờ biển đáp ứng yêu cầu sau thời gian ra quân hưởng ứng Tuần lễ Biển và Hải đảo Việt Nam không còn tình trạng rác thải trôi dạt bờ biển; tổ chức khởi công, xây dựng, bàn giao các công trình bảo vệ môi trường phục vụ lợi ích cộng đồng và phát triển bền vững kinh tế biển, thích ứng với biến đổi khí hậu.
Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, truyền thông và thông tin đối ngoại về biển, đảo Việt Nam. Đổi mới và đa dạng hóa, hiện đại hóa về hình thức, nội dung, phương thức, phương tiện thông tin, tuyên truyền; xây dựng cơ chế hợp tác, phối hợp hiệu quả công tác tuyên truyền về biển, đảo giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương; giữa các cơ quan trong nước và cơ quan đại diện ở nước ngoài. Tiếp tục đầu tư nguồn lực cho công tác tuyên truyền về biển, đảo. Tổ chức các chương trình bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, bản lĩnh chính trị, cập nhật kiến thức cho đội ngũ làm công tác tuyên truyền, các cơ quan thông tấn, báo chí; mở rộng hơn nữa lực lượng làm công tác tuyên truyền về biển, đảo.
Tăng thời lượng, tần suất tuyên truyền tấm gương điển hình tiên tiến trong các hoạt động phát triển kinh tế biển, bảo vệ chủ quyền biển, đảo; xây dựng văn hoá sinh thái biển; tăng cường nâng cao nhận thức, kiến thức, hiểu biết về biển, đại dương đến các cấp, các ngành và các tầng lớp nhân dân; khơi dậy niềm tin, khát vọng phát triển bền vững kinh tế biển, giữ vững chủ quyền biển, đảo, đưa Việt Nam trở thành quốc gia biển mạnh. Đồng thời, phát hiện, biểu dương và kịp thời khen thưởng vinh danh tổ chức, cá nhân, cộng đồng và doanh nghiệp có đóng góp hiệu quả, thiết thực trong việc sử dụng hợp lý tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo.
